Onderzoek: Wlz betrouwbaar fundament voor mensen met beperking en hun naasten

Mensen met een beperking en hun naasten ervaren de Wet langdurige zorg (Wlz) als een veilig fundament om hun leven op te bouwen, vanwege de eenmalige indicatie die nodig is. Daarnaast is de mogelijkheid van financiering via een persoonsgebonden budget (PGB) belangrijk en waardevol.

Innovatie impuls. Iemand biedt hulp bij het gebruiken van een computer
Beeld: ©Ministerie van VWS

Dat blijkt uit een kwalitatief onderzoek naar de ervaren kwaliteit in de gehandicaptenzorg, uitgevoerd door Panteia. Het is het derde en laatste deel van een reeks onderzoeken in opdracht van het ministerie van VWS naar de kwaliteit van zorg in de gehandicaptensector. Eerder verschenen ‘Met meer kennis werken aan kwaliteit’ door Kalliope consult, en de trendrapportage naar de zorgvraag en het zorggebruik in de gehandicaptenzorg door de Nederlandse Zorgautoriteit. Aanleiding voor de onderzoeken is de kwaliteitsagenda gehandicaptenzorg. In 2016 stond in deze agenda de wens om meer inzicht te verkrijgen in de kwaliteit van zorg in de gehandicaptenzorg.

Kwaliteit in kaart brengen

De onderzoekers brachten de kwaliteit in kaart door te kijken in hoeverre de gehandicaptenzorg bijdraagt aan de kwaliteit van bestaan van mensen met een beperking. Maar, omdat de groep mensen met een beperking die zorg ontvangt op basis van de Wlz zo divers is, concluderen de onderzoekers dat op deze vraag geen eenduidig antwoord is te geven.

Panteia stelt wel dat cliënten en naasten waardering hebben voor de professionals en ondersteuners die dagelijks bijdragen aan hun kwaliteit van bestaan. Ook constateren de onderzoekers dat verbetering van de gehandicaptenzorg continu de aandacht heeft van betrokken partijen. Zij noemen verschillende bewegingen, initiatieven en programma’s om de positie van personen met een beperking en de kwaliteit van de gehandicaptenzorg te verbeteren, waaronder het programma Onbeperkt Meedoen!, het Programma Volwaardig Leven en de Visie 2030 van de VGN.

Arbeidsmarkt in zorg heeft aandacht

Naast deze positieve aspecten draagt de bestaande wijze van zorg en ondersteuning aan mensen met een beperking echter niet altijd bij aan kwaliteit van bestaan, zo blijkt uit het onderzoek. De onderzoekers noemen als groot aandachtspunt de personeelstekorten en het personeelsverloop. Het project ‘arbeidsmarkt en vakmanschap’ is voor VWS daarom ook een belangrijk onderdeel geweest van het programma Volwaardig Leven. En gezien de urgentie is het ook een van de vijf thema’s van de toekomstagenda.

De onderzoekers stellen verder dat er te weinig sprake is van eigen regie en co-creatie, zowel op individueel niveau als op beleidsniveau. Het is belangrijk dat mensen met een beperking moeten kunnen meebeslissen welke zorg het beste bij hen past. En/of dat hun naasten daar een stem in hebben. Het programma Volwaardig Leven staat mede daarom voor een groot deel in het teken van vernieuwende en persoonsgerichte zorg. Daarnaast spreken de onderzoekers van ‘administratieve lasten, versnipperd aanbod, wachtlijsten en verkokerde wet- en regelgeving’. De administratieve lasten zijn de afgelopen jaren aangepakt binnen het programma ‘Ontregel de Zorg’. Desondanks maakt het onderzoek duidelijk dat vermindering van lasten en aanpak van wachtlijsten en versnippering ook voor de komende jaren een opgave blijft.

Download en bekijk het derde en laatste deel van het onderzoek.