Kamerbrief: gespecialiseerde cliëntondersteuning werkt
De ondersteuning die naasten en mensen met een beperking krijgen vanuit de pilots gespecialiseerde cliëntondersteuning, onderdeel van het Programma Volwaardig leven, werkt en heeft meerwaarde; vooral op de kwaliteit van leven van cliënten en hun naasten. Ook lijken de maatschappelijke opbrengsten hoger te zijn dan de kosten. Door de inzet van gespecialiseerde cliëntondersteuners worden namelijk allerlei problemen en kosten voorkomen.
Overkoepelend onderzoek
Deze conclusie trekt onderzoeksbureau DSP op basis van de evaluatieonderzoeken van de 5 verschillende pilots die vallen onder actielijn ‘Naasten ontzorgen’ van het programma. Ongeveer 450 mensen met een beperking en hun naasten krijgen vanuit deze pilots ondersteuning. Eind 2020 zijn de (tussen)rapporten van de onderzoeken al naar de Kamer gestuurd. DSP heeft deze rapporten gebruikt voor het overkoepelende onderzoek. Elke pilot voerde een onderzoek uit met een maatschappelijke businesscase waardoor inzichtelijk is welke maatschappelijke kosten en baten de ondersteuning oplevert.
Zolang als nodig
Uit de analyse blijkt dat de geboden ondersteuning in de verschillende pilots grotendeels vergelijkbaar is. Er zijn accentverschillen vanwege de specifiek kenmerken in groepen. Ook wijkt de geboden ondersteuning op bepaalde punten af van de reguliere ondersteuning. Het wordt zo lang als nodig is geboden, door gespecialiseerde ondersteuners met veel autonomie en expliciet aandacht voor naasten. Hierdoor voelen cliënt en naaste zich ontlast. Bovendien voorkomt deze vorm van ondersteuning (zorg)kosten.
Vervolg pilots
Alles pilots zijn met 2 jaar verlengd. Een nieuw kabinet zal een besluit nemen over het vervolg van de pilots cliëntondersteuning. Hiervoor worden nu de volgende stappen ingezet:
- Lessen van de pilots inzetten om reguliere cliënt ondersteuning te verbeteren
- Een verkenning naar de vormgeving van gespecialiseerde cliëntondersteuning voor de doelgroep ZEVMB, die later valt uit te breiden indien de eindresultaten van andere pilots daartoe aanleiding geven;
- Aparte verkenning naar borgen van de lessen uit de pilot met de levensloopbegeleider (pilot Autisme)
Intensief of waakvlam
Het programma Volwaardig leven startte eind 2018. Eén van de onderdelen zijn de vijf pilots gespecialiseerde cliëntondersteuning voor specifieke cliëntgroepen en hun naasten. Deze gespecialiseerde cliëntondersteuners bieden, zo lang als nodig, ondersteuning aan cliënten en hun naasten. Deze ondersteuning wordt door een vaste, vertrouwde ondersteuner gegeven en zijn de intensiteit en frequentie naar behoefte. De ondersteuning kan intensief zijn maar ook een ‘waakvlam’, gericht op het contact houden. De flexibele en brede ondersteuning gaat daarmee verder dan andere vormen van cliëntondersteuning.
Naasten
Meer aandacht voor naasten is een van de belangrijke doelen van het programma Volwaardig leven. Naasten spelen een centrale rol spelen in het leven van mensen met een beperking. Daarom streeft het programma naar meer aandacht voor naasten en hun behoeften en naar passende ondersteuning bij de zorg die naasten dragen voor hun kind, broer of zus, partner of ouder.