‘We kunnen met de maatwerkplekken echt de juiste zorg bieden aan deze groep’
Zorginstelling Lievegoed bouwt in Bilthoven 12 nieuwe zogeheten maatwerkplekken, bestemd voor mensen met een lichte verstandelijke beperking en bijkomende problemen als verslaving of psychiatrische aandoeningen. Het zijn extra woon- en behandelplekken voor mensen met een complexe zorgvraag, gecreëerd in het kader van het programma Volwaardig leven. Lievegoed-manager Liesbeth Zaayer heeft ‘iets’ met de groep LVB’ers met gedragsproblematiek: ‘Bij deze groep zit mijn kracht en passie.’
Eigenlijk wilde ze kleuterjuf worden. Maar toen Liesbeth Zaayer, manager bij zorginstelling Lievegoed, haar laatste stage liep, was ze ‘verkocht’. Ze werkte toen met een groep meisjes met een lichte verstandelijke beperking en gedragsproblematiek. ‘Ik was door hen geraakt. Het waren hele expressieve meiden, recht voor zijn raap. Ik hou daar wel van. Naast methodisch werken vereist werken met deze groep dat je jezelf echt inbrengt als mens.’
Lievegoed is een landelijk werkende organisatie op antroposofische leest geschoeid. De instelling biedt verslavingszorg, geestelijke gezondheidszorg en zorg voor mensen met een beperking. Samen met het Zilveren Kruis Zorgkantoor creëert Lievegoed twaalf nieuwe plaatsen, die worden gecreëerd in het kader van het programma Volwaardig leven.
Juist omdat Lievegoed deze verschillende expertises en zorg in huis heeft, kunnen en willen wij iets voor deze doelgroep betekenen, zegt Liesbeth Zaayer, manager GHZ en GGZ van Lievegoed. ‘We kunnen deze mensen zorg, begeleiding, behandeling, dagbesteding en een thuis bieden.’ In het kader van het programma Volwaardig leven komen er in totaal 70 van deze speciale maatwerkplekken, verspreid over Nederland.
We kunnen snel en multidisciplinair schakelen en kunnen alles binnen één organisatie regelen
Schotten
LVB’ers met gedragsproblemen vinden moeilijk een woonplek omdat ze naast hun licht verstandelijke beperking ook te maken hebben met bijkomende problemen, zoals bijvoorbeeld verslaving of psychiatrische klachten. Deze doelgroep raakt door de schotten in de zorg vaak tussen wal en het schip.
Bij Lievegoed biedt een multidisciplinair team van professionals zowel op het gebied van verstandelijke beperking, psychiatrie en verslaving ondersteuning en behandeling aan deze groep. Op het terrein van locatie de Pauw in Bilthoven wonen al 24 mensen met een vergelijkbare problematiek. Er is een tuin en een kas, waar de bewoners kunnen werken, en een atelier voor dagbesteding.
Alle mensen die bij Lievegoed wonen vormen met elkaar een woon- en werkgemeenschap. De appartementen zijn aangepast aan de individuele behoeftes van de bewoners. Zaayer: ‘Denk aan een autistische man die zich zo vaak wast, dat hij een eigen badkamer nodig heeft, die de begeleiders ook kunnen afsluiten als zijn was-drang te erg wordt. Eén appartement wordt beter geïsoleerd; de bewoner is ontzettend gevoelig voor prikkels en geluid. Als je dat soort aanpassingen doet, voorkom je al veel probleemgedrag.’
‘Ieder mens met gedragsproblemen heeft een bepaalde sleutel. Het is aan ons om die sleutel te vinden en in te zetten.’
Multidisciplinair schakelen
Zaayer heeft al meer dan dertig jaar ervaring en affiniteit met de groep LVB-ers met complexe problemen. Als eerste werd ze ‘op een groep’ geplaatst met mensen met gedragsproblemen. ‘Ik heb daar heel veel van geleerd. Het is een pittige groep om mee te werken. Er spelen veel drugsproblemen, er is veel terugval.’ Als begeleider en later als manager bleef ze zich inzetten voor deze groep. ‘Ieder mens met gedragsproblemen heeft een bepaalde sleutel. Het is aan ons om die sleutel te vinden en in te zetten.’
Toen Zaayer tien jaar geleden begon als manager bij Lievegoed, zag ze kansen om de zorg aan LVB’ers met gedragsproblemen te verbeteren. ‘Lievegoed biedt zowel psychiatrie, verslavingszorg als zorg voor mensen met een verstandelijke beperking. We hebben, kortom, goud in handen. Als mensen terugvallen kunnen we ze opvangen binnen onze organisatie. Dat biedt deze groep de beschutting en veiligheid die ze zo nodig hebben.’
Iedereen wil onderdeel zijn van een gemeenschap
Zaayer is heel blij met de nieuwe maatwerkplekken. ‘Ze zijn bijzonder omdat het echt biedt wat deze mensen nodig hebben. We kunnen snel en multidisciplinair schakelen en kunnen alles binnen één organisatie regelen. We zien dat deze doelgroep vaak in het criminele- en daklozencircuit belandt. In de GGZ wordt hun verstandelijke beperking niet altijd gezien, in de gehandicaptenzorg is niet altijd psychiatrische expertise in huis of beperkte mogelijkheid om iets aan de verslaving te doen.’
De nieuwe maatwerkplekken passen in de antroposofische filosofie van Lievegoed. Zaayer: ‘Wij richten ons niet alleen op wat niet goed gaat, maar vooral op wat mensen wél kunnen en op het versterken van het gezonde. Bij ons wordt ‘heel de mens’ gezien. Iedereen wil onderdeel zijn van een gemeenschap en daar ook zelf aan bijdragen. We zoeken naar de meest optimale omgeving en ondersteuning passend bij de individuele situatie’.
Onder controle
Het mooiste is als LVB’ers met gedragsproblemen uiteindelijk hun problemen onder controle hebben en met de juiste ondersteuning op het juiste moment verder kunnen. Zaayer vertelt over een man met een forse verslaving. Hij had een plek bij een beschermde woonvorm, waar hij steeds verkeerd werd aangesproken en dan agressief werd. ‘Hij heeft bij ons vier jaar hard gewerkt aan een vast dagritme en zinvol werk. Nu heeft hij een eigen appartement, gelegen aan de buitenkant van een van onze terreinen. We zijn als instelling dus in de buurt, maar hij woont zelfstandig. Hij werkt op het terrein in de winkel. Als het weer misgaat, kan hij terug naar de veilige omgeving die we hem bieden.’
